dinsdag 23 februari 2010

Intrigerende contradictie over monopoliekapitalisme

Een argument tegen het liberalisme:
- in de 19e eeuw werd de economie gedomineerd door kleine familiebedrijvjes; het grootste bedrijf ter wereld in 1830 was de "Cyfartha iron company", met een waarde van 2 miljoen dollar en 5000 werknemers.
- In 1930 was het grootste bedrijf ter wereld "U.S. Steel", waarde van 2,3 miljard dollar, 250 000 werknemers.
- Vandaag is het grootste bedrijf Shell; omzet van 458 miljard dollar; de meeste sectoren worden nu gedomineerd door een aantal giganten, oligopolies dus. Deze bedrijven zijn echter monopolies, samen domineren ze de wereldeconomie: in Engeland produceerden de 100 grootste bedrijven in 1948 47% van het BNP. In 1968 69%. Vandaag naar schatting 85%.
(1) Wat ik niet snap, is hoe de persoon - zover ik weet een historicus qua opleiding, maar 'k kan mij vergissen - de overduidelijke contradictie in zijn eigen stelling niet ziet. Indien er een 'monopoliekapitalisme' is, zou je toch denken dat doorheen de tijd dezelfde bedrijven de grootste moeten zijn. Maar dat is helemaal niet het geval: in elke periode die hij aanhaalt, is een ander bedrijf 'het grootste', dus hoe kan je dan spreken over een tendens naar monopolisering, als er altijd andere bedrijven de grootste zijn?
(2) Een ander punt is dat hij natuurlijk de oppervlakkige 'meeste' sectoren worden gedomineerd door 'aantal giganten'. Maar standaard economische analyse, van quasi alle stromingen (Keynesiaans, Monetair, Oostenrijks, etc.) zijn akkoord dat 'een aantal giganten' as such helemaal geen probleem is: als, bijvoorbeeld, je arbitrair definieert dat 80% van de sectoren door 3 bedrijven gecontroleerd wordt (of whatever), dan volgt daar niet al te veel 'macht' uit om aan arbitraire prijssetting te doen. 20% van de markt niet hebben - of zelfs 10, of zelfs 5 of zelfs 1, etc. - is genoeg om te zorgen dat er wel degelijk catellactische competitie is: van zodra je teveel met je prijzen begint te foefelen, zijn er concurrerende bedrijven om erop te springen. 'k weet ook niet of 'de meeste' sectoren worden 'gedomineerd' door een 'aantal giganten'. Bijvoorbeeld: de fastfoodindustrie - zoals mc donalds - werkt met franchise: elke mcdonalds is een eigen identiteit, die concurreert met andere mc donalds (om maar te zwijgen van nog andere fastfoodbedrijven). Er is ook niet zoiets dat bedrijven 'domineren': zij bieden producten aan die consumenten wensen te kopen. Ook al zijn er allerlei reclame en manipulatietechnieken; catellactische competitie is aanwezig, anders zouden bedrijven alleen maar groter worden. Maar tegelijkertijd is een van de grootste verwijten dat bedrijven downsizen, en mensen ontslaan - beetje alles verwijten dus wat er gebeurt.
(3) Zelfs als de cijfers van Engeland correct zijn, zie ik ook niet echt het punt. 85% wordt gemaakt door 100 bedrijven: oke. De overige 15% wordt dan gemaakt door de honderd duizenden andere bedrijven en zelfstandigen, he. Waar is het 'monopolie'?





Geen opmerkingen: