Zijn definitie van vrijheid is de afwezigheid van coercion. Zijn definitie van coercion is: 'By 'coercion' we mean such control of the environment of circumstances of a person by another that, in order to avoid greater evil, he is forced to act not according to a coherent plan of his own but to serve the ends of another'. Coercion is slecht omdat het een denkend en valuerend persoon herleidt tot simpelweg een middel in de handen van een ander individu. Vrij handelen is dus: 'action, in wich a person pursues his own aims by the means indivated by his own knowledge, must be based on data which cannot be shaped at will by another'. Het vooronderstelt 'the existence of a known sphere in which the circumstances cannot be so shaped by another person as to leave one only that choice prescribed by the other'. Vrijheid is dus het handelen in een bepaalde, private sfeer gebaseerd op uw eigen overtuigingen en wensen.
Hayek zijn definitie van vrijheid is op een belangrijke manier dubieus te noemen. Het essentiële punt van zijn definitie is immers 'de wil van anderen' en de afwezigheid van 'controle over jouw omgeving door anderen' en het 'dienen van de doelen van anderen en niet die van jou zelf'. De gevoeligheid die Hayek ontwikkelt is zeker niet onterecht: er is een belangrijke relatie tussen vrijheid enerzijds en de mogelijkheden om te handelen op basis van je eigen overtuigingen anderzijds. Maar om vrijheid als dusdanig te definiëren (eerder dan het een onderdeel te maken van een bredere visie) is echter een stap te ver. Het essentiële punt is dat Hayek uit zijn definitie compleet het aspect van eigendom weghaalt. Hayek praat over de eigen 'kennis', maar niet over de eigen 'eigendom'. Indien je rechtssysteem geen kennis geeft over de manier waarop de materiële middelen (arbeid, land, goederen) verdeeld worden, is het onmogelijk om te handelen op basis van je eigen 'kennis': je weet immers niet welke middelen tot uw beschikking zijn. Hayek draait dus de orde om: uit een beargumentering dat vrijheid draait om de middelen waar je rechtmatig controle over hebt, volgt een secundair argument dat dit ook waardevol is omdat dit toelaat je eigen oordelen te gebruiken. Een tweede probleem met zijn definitie is dat het onmogelijk is om zowel ex ante als ex post te weten of ik een rechtmatige (niet coercive handeling) handeling heb uitgevoerd of niet. Voor de handeling is het niet mogelijk om te weten wat ik allemaal mag doen en wat niet. (Het voordeel van het eigendomsprincipe naar voren schuiven als vrijheid is dat je altijd wel ex ante weet over welke middelen je mag beschikken.) Na bepaalde handelingen is het altijd mogelijk dat mijn handeling er voor heeft gezorgd dat iemand zijn plan zodanig is moeten veranderen dat het eerder mijn plan heeft gediend dan zijn eigen plan.
Zie Hans-Hermann Hoppe zijn artikel voor een uitgebreide kritiek op zijn definitie van vrijheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten