maandag 14 december 2009

Wat maakt iemand liberaal?

Wat zijn de essentiële kenmerken van een liberaal iemand (of de verschillen tussen iemand die liberaal is en iemand die dat niet is)?
  1. Het besef dat 'solidariteit' endogeen is aan een samenleving, i.e. dat dit niet 'opgelegd' of 'georganiseerd' moet worden via de overheid. Solidariteit is inherent aan het menselijk handelen en er is dus geen noodzaak om dit te organiseren via de overheid.
  2. Het besef dat 'de markt' een coördinatieproces is van menselijke handelingen en hoe mensen hun doelen wensen te bereiken, via bepaalde mechanismen (private eigendom, contractuele vrijheid, etc.)
  3. Het besef dat aan alles kosten vasthangen en dat het dus onmogelijk is om via de wetgeving universeel de samenleving te verbeteren. (Aan alle voordelen voor sommigen, hangen nadelen vast voor op zijn minst anderen en mogelijk ook de personen zelf.)
  4. Het rechtvaardigheidsgevoel dat middelen van sommigen afnemen voor uw eigen doelen onrechtvaardig is en dus een morele quod non is.
Ik denk dat je het gros van alle meningsverschillen tot deze 4 kan herleiden. Natuurlijk kan je deze wat uitbreiden - bijvoorbeeld: dat de 'overheid' geen nirvana is, maar dat het politieke proces inherent problemen heeft, dat het privatiseren van overheidsmonopolies (en de problemen daarbij) geen argument zijn tegen de markt, dat 'informatie' geen gegeven is, maar onderdeel van een proces in de samenleving, etc. - maar dan denk ik dat je niet veel meer doet dan deze 4 specifieker maken. Wat denken jullie?
Gepost door op
Labels: ,

3 opmerkingen:

Jurgen Vandewalle zei

Ik denk dat ze onvoldoende zijn. Je kunt enkele fundamentele vrijheden ontkennen/schaden terwijl je nog altijd aan je 4 punten kunt voldoen. Ik denk vooral aan de ethische dimensie van het liberaal zijn.

14 december 2009 om 06:44
Adriaan zei

Ongetwijfeld dat je dat kan, maar de vraag is of je dan per se buiten het liberale spectrum valt. (Om binnen het anarchistisch-liberale spectrum te vallen, heb je inderdaad meer nodig.) Maar als we 'liberaal' breed nemen, dan weet ik het niet goed. Misschien als je er nog een 5de aantoevoegt, zijnde 'Respect hebben voor de morele keuzes van anderen die louter beslag hebben op zichzelf' of zoiets. Hebben we dan de essentie?

15 december 2009 om 01:24
Jeroen zei

Ik zou het anders omschrijven.

1) Het materialisme als basis, dat wil zeggen, een nadruk op het economische en een kosten-baten-analyse.
2) Het aanvaarden van het schadebeginsel en het feit dat de overheid dat mag afdwingen, en dus instaat voor de veiligheid, de bescherming van eigendom en het afdwingen van contracten.
3) Het aanvaarden van het ethisch individualisme. Het individu is het best geplaatst om ethische beslissingen te maken. Beseffen dat er een verschil tussen wat ethisch wenselijk is en wat de gemeenschap mag afdwingen.
4) Het aanvaarden van de democratische beginselen, maar beseffen dat de grenzen van die democratie de individuele rechten zijn, met name het recht op eigendom, het recht op fysieke integriteit, de vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. De markt is daar slechts een voortvloeisel uit.

31 december 2009 om 06:03

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)