vrijdag 31 oktober 2008

What Liberalism is and isn't

Bron

Dit is een interessante blog die ik jullie wou delen. Het is dus niet mijn tekst, maar zeker het lezen waard.

Just wanted to try and come to some kind of conclusion regarding Christopher Insole’s The Politics of Human Frailty: A Theological Defense of Political Liberalism (see here, here and here for previous posts on this topic).


In his concluding chapter Insole wants to clarify what the defender of political liberalism is and isn’t committed to. He says:



"The position I have been circling around in this book is that there is order, meaning and participation, but that it comes to us in ways that are fragmented, graced, unbidden and hidden. I have argued that a refusal to conflate the visible and invisible Church leads us to endorse some strands of political liberalism, while cultivating an aversion towards global invocations of new (or ancient) world-views and divinely sanctioned political activism. On the other hand, the Church - because of the specific and theological nature of its endorsement of political liberalism - is always called to resist liberal triumphalism and global revolutions and wars in the name of ‘liberty’, when these campaigns ride roughshod over the fallenness and complexity of our shared human condition. "(p. 170)



Insole concedes that such a position may risk falling into a complacent acceptance of the status quo. But, he argues that the 20th century experiments in “transformative projects” - such as communism and fascism - give us good reason to appreciate anew liberalism’s prosaic virtues. And Insole’s brand of liberalism can, he thinks, provide a check on the more millenial version of “crusading liberalism” that seeks to impose one model of political and economic life on the entire world:



"An aversion to political liberalism, one suspects, is frequently motivated by a profound discomfort at the ravages of late global capitalism; such a discomfort I would suggest is the driving force behind Milbank’s self-styling as a Christian socialist. If nothing else, this book should show that there is a tradition of political liberalism that is much older than global capitalism, and that is conceptually quite distinct from it. Political liberalism is motivated by the desire to preserve the liberties of the individual within a framework of law and fair institutions. A sense of the frailty of human individuals and their vulnerability to the enthusiasms of other individuals leads the political liberal to adopt a cautious attitude when presented with attempts to plan society on the model of a unifying common good, a ‘political community’." (p. 172)




He notes that the liberal as such isn’t committed to any particular view of political economy; “liberal” views range from the relatively laissez-faire of F.A. Hayek to the rather extensive degree of redistribution and regulation envisioned by John Rawls. Nor must the liberal demand that “market values” be extended to every sphere of society - i.e. that all professions, communities, etc. be “run like a business.” Burke, though a fan of Adam Smith’s economic theories, certainly didn’t think that the “little platoons” of family, community, church, college, etc. should consist entirely of contractual relationships. And neither is the liberal committed to the global extension of a particular social and economic model that runs roughshod over indigenous customs and institutions.

The essence of the liberal view of political society is that it is (to use Michael Oakeshott’s terms) a nomocracy and not a teleocracy. In a nomocracy, the job of government is to establish a set of rules under the constraint of which people can pursue whatever goals they choose. A teleocracy, by contrast, seeks to direct its subjects to a particular goal or purpose. For instance, when people talke about America’s “mission” or “purpose” they’re speaking teleocratically. Which is not to deny that the various communities within liberal society - churches, schools, associations of various sorts - may be legitimate teleocracies. The crucial distinction for the liberal is that political society has the power to impose a particular ordering of values, whereas these other bodies can only propose.

Critics of liberalism sometimes charge that it celebrates an essentially empty notion of freedom without taking a stand on which choices we should make. But for the political liberal that’s as it should be, because political liberalism isn’t a comprehensive theory about the good life, but a doctrine about the proper limits of political authority. The liberal wants the discussion about the proper ends of life to be hashed out in the essentially non-coercive sphere of civil society rather than being imposed from above by government.

Which is not to say that there aren’t versions of liberalism that do propose (or maybe presuppose) a comprehensive theory about the good life. There is a strain in liberal thinking (perhaps derived from J.S. Mill) that sees the development of individual personality without restraints as the highest good, period. This “expressive individualism” is what critics of liberalism often have in mind I think. Since it denies the existence of an ordering telos of human life it is inconsistent with more robust accounts of what makes for a good human life (including religious ones). But what Insole and other political liberals want to say is that political liberalism can exist independently of liberalism as a comprehensive view about the good life.

The critics, on the other hand, think that political liberalism will bleed into the rest of social life, dissolving all social bonds into relationships based on contract and consent, and promoting a nihilistic denial of any good beyond the preferences of individuals. That is, they think that political liberalism will inevitably lead to a society of expressive individualism and moral nihilism (critics like Alasdair MacIntyre think that our society has already reached such a point).

While I think Insole has done a good job showing that political liberalism is conceptually distinct from liberalism more broadly conceived, I doubt the critics would be convinced that there isn’t still a slippery slope from one to the other. On the other hand, I think he’s done a good job reminding us of some of the virtues of liberalism at a time when perhaps there are neo-traditionalists and communitarians itching to have society reflect a prescribed set of values. And for all their polemics, I don’t think the theological critics of liberalism want to see the replacement of the liberal political order with a confessional state, so maybe there’s less substantive difference here than some of the rhetoric might lead us to think.


donderdag 30 oktober 2008

Dat rookverbod toch...

"Maar los daarvan: roken op café stoort me niet zozeer omdat het ongezond is, al is dat natuurlijk heel erg. Mij stoort vooral het feit dat ik er tranende ogen van krijg, dat mijn kleding uren in de wind stinkt de ochtend erna en dat ik er een hese stem aan overhoud. Zeer irritante gevolgen, en het kàn gewoon niet dat ik verplicht word die te ondergaan wegens mijn verblijf op op een openbare plaats."

Het kan toch écht niet? Of wel?

Herverdeling en Liability

Ik zit al een paar dagen met een bepaalde gedachtegang in mijn hoofd, na literatuur van 'Law's Order' van David Friedman. Dit boek is een inleiding in 'Law & Economics', die de verwantschap tussen 'wet' en 'economie' onderzoekt op een waardenvrije analyse. (Hij stelt bijvoorbeeld ergens letterlijk dat overwegingen van ethiek niet belangrijk zijn. Hij stelt niet dat ze niet belangrijk zijn, maar wel dat ze voor deze bepaalde vorm van waardenvrije wetenschap geen plaats hebben.)

Een van de zaken die in dit boek behandeld wordt, is het concept van 'liability', i.e. 'verantwoordelijkheid voor de gevolgen van je daden'. Een eenvoudig voorbeeld daarvan is dat indien ik jou iets verkoop & dit blijkt giftig te zijn, dan zou ik wel nog eens verantwoordelijk kunnen zijn. Ik zou echter dit concept willen toepassen op iets waar libertariërs een ferme kritiek op hebben: het concept van 'sociale zekerheid'.

Libertariërs zijn, logischerwijze, tegen de massieve overheidsbureaucratie die een systematische welvaartsherverdeling van rijk naar arm zou beogen, maar in de praktijk een herverdeling is van alle ladingen van de bevolking naar alle andere ladingen, waarbij de overheid zelf nog wat kan graaien in de geldpot, ten koste van de producerende mensen in de samenleving. Ook creërt ze hiermee een gigantische hoop externe effecten zoals mensen die quasi compleet afhankelijk worden van de overheid, minder algemene productie (dus in het geheel minder welvaart in de samenleving) & dergelijke zaken. Uitgebreide analyses van een concept zo verdorven als de sociale zekerheid zullen nog wel aan de orde komen.

Wat ik me echter afvraag, is of in een vrije samenleving er plaats zou zijn voor een 'liability' in de vorm van het 'weigeren van hulp'? Natuurlijk is het 'weigeren van hulp' niet te vergelijken met het verkopen van een goed, dat blijkbaar een gevaarlijk goed is, vermits in dit tweede geval er een overdracht gebeurd is van een product, in goederen trouw & bij het 'weigeren van hulp' niet. 

Stel, bijvoorbeeld, dat iemand aan uw hypotethische deur staat en smeekt om binnen te komen omdat hij anders zal doodbloeden/aangevallen worden/etc. U slaat echter de deur toe & even later wordt de man dood teruggevonden. Nu kan er achterhaald worden dat hij inderdaad aan mijn deur heeft gestaan & dat ik hem niet heb binnengelaten/geen vorm van hulp geboden. Zou het mogelijk zijn in een vrije samenleving dat u dan vervolgd wordt of behoort u te kunnen zeggen dat dit binnen de aspecten van uw recht was?

Intuïtief zou ik zeggen dat het een verkeerde afleiding van het recht is om te zeggen dat u, aan uw deur, geen enkele vorm van verantwoordelijkheid zou hebben ten opzichte van deze man. Andere libertariërs zijn het daar echter niet mee eens. Ik weet het niet zo goed. Ik laat daarom de vraag maar open. 

Adriaan

Over individuele rechten

Ik zal het in deze eerste post hebben over individuele rechten. Ik kies dit onderwerp omdat het aansluit bij een hedendaagse discussie of roken verboden moet worden in cafés. Een begrip van individuele rechten stelt ons in staat een eerste vraag te stellen in dit debat: “heeft de overheid het recht roken in cafés te verbieden?”

Individuen bezitten een aantal rechten. Deze rechten bestaan niet doordat één of andere hogere macht individuen rechten gegeven heeft, maar deze rechten bestaan in de natuur van het individu zelf. Iemands recht op leven bestaat niet doordat een heerser besloten heeft dat deze persoon mag blijven leven maar dit recht komt voor uit de natuur van het individu. Deze hoeveelheid van rechten legt een beperking op aan de macht van overheden. Vermits heersers deze individuele rechten niet hebben toegekend, kunnen zij deze rechten ook niet afnemen. Individuele rechten overstijgen het belang van de heerser. Wanneer een heerser toch deze rechten schendt, dan begaat deze heerser onrecht en is elk verzet tegen deze schending rechtmatig. Dit is onafhankelijk van het soort heerser. Of de heerser nu een tiran of een democratisch verkozen regering is, maakt niet uit. Een meerderheid van de bevolking heeft net zo weinig recht om de individuele rechten van een minderheid te schenden als een tiran. De wil van de meerderheid is geen ultieme bron van recht.

Voor we aan een overheid vragen om een bepaalde actie te ondernemen, moeten we eerst nagaan of de overheid wel het recht heeft deze actie te ondernemen. Pure macht en de willekeur van de massa of van een individu is geen bron van recht.

De bovenstaande tekst bevat twee grote tekortkomingen waar ik mij van bewust ben. Ik heb geen argumenten gegeven waarom er individuele rechten zijn, ik ben ervan uitgegaan dat ze bestaan. Ik hoop dat de lezer intuïtief inziet dat er tenminste 1 individueel en absoluut recht bestaat namelijk: recht op leven. De tweede tekortkoming is dat ik niet gesproken heb over welke individuele rechten er bestaan. Eens het duidelijk is welke individuele rechten er zijn, zal ik ook in staat zijn een antwoord te leveren op de vraag die ik in het begin stelde. Dit lijkt mij materie voor een volgende post, maar ik kan de ongeduldige lezer verwijzen naar The Ethics of Liberty van Murray N. Rothbard1.

1Rothbard Murray N., The Etics of Liberty, New York University Press, 1998. Originally published: Atlantic Highlands , N.J. : Humanities Press, 1982. ISBN 0-8147-7506-3.  Pdf: http://mises.org/rothbard/ethics/ethics.asp

Video Seminarie

Het prestigieuze Belgische Murray Rothbard Instituut (genoemd naar een van de grotere libertarische denkers: Murray N. Rothbard. In de Mises 'Literature' lijst vindt u een groot deel van zijn werken integraal online, Hier op wikipedia vindt u wat zij wiki erover te zeggen heeft en hier kunt u zien wat het Mises insituut verkoopt van deze man.) organiseert deze weken een lecturereeks economie elke dinsdagavond in Leuven. Het is perfect mogelijk om nog steeds af te komen, dus voor wie geïnteresseerd is, kan hier de nodige informatie vinden.

Voor wie echter niet kan, kan deze lecturereeks nog altijd op het internet bewonderen! Het wordt immers opgenomen op HD (high definition) kwaliteit & het geluid is ook geweldig. Vergeet daarom zeker niet op vimeo.com/crusoetotcrisis te gaan kijken!

Informatie vanop de website over de lectures:

In dit inleidende seminarie behandelt Koen Deconinck;
- Wat is economie? Plaats van de Oostenrijkse School tussen de andere scholen
- De methode van de economische wetenschap: praxeologie
- Het verschil tussen natuurwetenschap en menswetenschap
- Onbetwijfelbare uitgangspunten, deductie, "theory and history"
- Robinson Crusoë en het concept "handeling": doelen, waarde, nut, tijdsvoorkeur

In dit tweede seminarie behandelt Koen Deconinck;
- Schaarse middelen en hoe ze te gebruiken: kapitaalsgoederen en consumptiegoederen, en de productiestructuur
- De wet van het afnemend grensnut
- De economische en de politieke methode (Franz Oppenheimer)
- Directe ruil: een handleiding
- Indirecte ruil, of: waar komt geld vandaan?

Derde seminar:
- Comparatieve voordelen: waarom Superman niet zelf zijn dakgoot schildert
- Arbeidsdeling: andere aspecten die de productiviteit verhogen
- Hoe prijzen, vrije markten en arbeidsdeling samenhangen
- Gelijk loon voor gelijk werk

Vierde seminar:
- Productionisme versus consumptionisme
- De Wet van Say
- Ondernemers: wie zijn ze, wat drijft hen, en waarom zijn ze onmisbaar?

Eigendomsrecht (1)

Een van de voornaamste punten in de libertarische filosofie, is eigendom. Een van de betere boeken daarover is het boek van Lefevre: A Philosophy of ownership. Waarom vinden wij echter eigendom zo belangrijk? Is dat niet iets dat gemaakt is, op redelijk arbitraire wijze?

Ik zou in ieder geval zeggen van niet. Ik denk dat 'eigendom' fundamenteel is voor een samenleving. Immers: de eerste - en voornaamste - vorm van eigendom, is de controle over je eigen lichaam, door middel van je gedachten, bedenkingen, wil, etc. Kortom: door je geest. Iedereen heeft controle over zijn eigen lichaam. Volgt daar echter uit dat men ook controle mag hebben over zaken zoals 'stoelen', 'huizen' of 'geld'? 

Ik vind van wel. Ik denk dat er inderdaad zoiets bestaat als de notie van rechtmatige eigendom, i.e. dat een bepaald iemand (of een groep van individuen) recht heeft om een bepaald iets te controleren, zoals zij het willen. Dit recht ontstaat als iemand, zonder anderen te schaden, iets verwerft. Als ik bijvoorbeeld wat hout koop & ik maak daar een stoel van, heeft niemand anders recht op die stoel. Als ik bijvoorbeeld ergens op grond - dat nog niemand is toegeëigend - een huis bouw, is dat huis, zowel als de grond, van mij. 

Dat dit concept in de praktijk moeilijkheden kan hebben, is zeker waar. Wat als ik, bijvoorbeeld, een huis bouw, waardoor iemand anders zijn huis bijvoorbeeld veel minder zon heeft. Mag dat? Of als ik op 'mijn' grond een vuurtje stook, waardoor de rooklucht in iemand anders zijn tuin terecht komt: mag dat? Dat zijn allemaal goede vragen. De vraag is: hoe behoren we zo'n kwesties van recht te benaderen? Ik zou stellen dat we moeten onderzoeken naar wie recht heeft op welke eigendom(scontrole). Heeft de persoon recht op zonlicht of niet? Heeft de persoon recht op zuivere lucht in zijn tuin of niet? Dat zijn moeilijke vragen, waar een werkend justitioneel systeem voor nodig is, maar dat doet geen afbreuk aan de waarde van de benadering van eigendomsrecht, natuurlijk.

Adriaan

maandag 27 oktober 2008

Welkom

Het eerste bericht op een blog is altijd een moeilijke. De kwestie die voor de blogger in kwestie ligt is immers om zijn plannen voor deze blog duidelijk te maken. Deze blog heeft echter nog de bijkomende moeilijkheid dat hij moet uitleggen waar hij ideologisch voor staat, vermits dit de blog is voor de aanhangers van een bepaalde rechtsfilosofie, genaamd libertarisme.

Deze benaming is niet geheel onproblematisch - velen 'binnen' die beweging zijn het er ook niet geheel mee eens - maar het betekent ongeveer iets als het volgende. Het libertarisme is een stroming die uitgaat van individuele rechten. Sommigen stellen dat deze rechten voortkomen uit 'de natuur' van de mens, anderen uit een soort van utilitarische beredenering. Een andere belangrijke notie hier is 'private eigendom' , wat ongeveer betekent dat mensen recht hebben op de controle over bepaalde goederen, die ze als 'van zichzelf' mogen beschouwen.

Een geschiedenis van de libertarische beweging, de naamgeving, de gevolgen van deze individuele benadering, de visie van een samenleving die daaruit volgt & dergelijke zaken. Een goede inleidende beschrijving kan u vinden op libertarisme.nl of libertarian.nl. Of, natuurlijk op deze blog.

De bedoeling van deze blog is om duidelijk te maken waar de libertarische filosofie zoal voor staat & de diversiteit die binnen die stroming ligt. Daarvoor nodigen wij ook anderen uit om mee te discussieëren en, eventueel, mee te bloggen.

Wij hopen de geïnteresseerde lezer met deze blog te boeien.

Met vriendelijke groet,

Adriaan van Phaedrus



Welkom

Phaedrus is een libertarische vereniging, wat wil zeggen dat we voor kapitalisme en de vrije markt zijn en een zeer beperkte rol voor de overheid willen - of helemaal geen overheid. De overheid dient enkel de rechten en vrijheden van individuen te garanderen maar moet verder geen welvaart herverdelen of de samenleving in een bepaalde richting proberen sturen d.m.v. wetten, subsidies of belastingen. De overheid en de rechtsstaat moeten enkel ten dienste staan van een zo groot mogelijke vrijheid voor het individu.

Daarmee willen we absoluut niet pleiten tégen solidariteit of een sociale economie, of stellen dat enkel winst maken een nastrevenswaardig doel is. Integendeel, juist door een grotere individuele en economische vrijheid kan er ook meer ruimte komen voor échte solidariteit en voor projecten die economisch niet zo rendabel zijn. De huidige gigantische staatsstructuur maakt die zaken momenteel haast onmogelijk.