zondag 11 april 2010

Een resem 'argumenten' tegen het 'libertarisme'

Bon, het is een tijdje geleden dat er nog eens een substantiële uitleg/argumentatie stond op deze blog en er is iemand die me - door zijn grote verzameling aan drogargumentatie - zit te irriteren op een ander forum. Ik weiger - natuurlijk - om in te gaan op provocatie, maar vermits zijn 'argumenten' typisch zijn voor critici van het 'libertarisme', zou ik ze hier toch wensen te bespreken.

zijn eerste punt dat hij maakte, was een economisch punt. Misschien niet per se 'tegen' het libertarisme as such, maar indien deze economische drogreden wordt aanvaard, is er een krachtig argument tegen individuele vrijheid, dus laten we het toch maar even behandelen.

Ach, die lui (nvdr 'kapitalisten') zijn zo vol van zichzelf dat ze altijd denken dat ze de enigen zijn die welvaart kreêren. Alsof zij geen werknemers nodig hebben om die welvaart te kreëren. Alsof ze geen koopkrachtige konsumenten nodig hebben om hun goederen en diensten aan te verkopen. Alsof onderwijs en gezondheidszorg niet onrechtstreeks welvaart kreëren.
ten eerste is het maar de vraag of 'kapitalisten' universeel 'vol zijn van zichzelf'. Ik weet in ieder geval van geen (erkend) onderzoek dat 'kapitalisten' - mensen die de rol van kapitalist op zich nemen - meer of minder 'vol zijn van zichzelf' dan anderen. En zelfs als er een bepaalde tendens zou zijn, is het maar de vraag of dat dit steunt op een gedachte 'dat ze denken dat ze de enigen zijn die welvaart creëren'. Dit is, natuurlijk, een heel eenvoudige sneer maar een argumentatie is dat natuurlijk niet. Guild by association - en dan nog over de associatie liegen/verzinnen - is natuurlijk geen argument, maar wel een goedkope methode om te scoren bij anderen.
Op economisch vlak is de rol van 'kapitalisten' natuurlijk al een tijdje ontdekt. Ten eerste zijn ze de dragers van risico - een risico dat werknemers niet lopen. Het is waar dat werknemers het risico lopen om 'ontslagen' te worden, maar ze lopen (in tegenstelling tot de 'werkgever') niet het risico om onzeker te zijn over het feit of dat hun werk, wel degelijk een inkomen zal opleveren. (Als je als arbeider werkt, zal je daarvoor per uur/dag/week/maand betaald worden. Als je echter als werkgever/ondernemer 'werkt', weet je pas of je arbeid iets zal opleveren als je je product kan doorverkopen; daar hebben werknemers echter geen last van.) Maar, belangrijker, dragen de kapitalisten het tijdsaspect; werknemers worden 'nu' betaald voor hun arbeid, dat echter maar 'later' een inkomen zal betekenen (door het te verkopen aan consumenten) en het waardeverschil door dit tijdsverschil, wordt gedragen door de kapitalist.
Het punt dat ze 'koopkrachtige consumenten' hebben, is nogal wiedes, maar op zich wel grappig. De welvaart die kapitalisten creëren voor consumenten (die gekocht kan worden door consumenten), daarover mogen ze niet 'vol van zichzelf zijn' omdat de kapitalisten deze consumenten 'nodig hebben' om deze producten aan 'te verkopen'? Het is juist voor de consumenten dat ze dit trachten te produceren (en daarvoor geld krijgen) en mogen ze niet 'vol van zichzelf zijn'? Enfin; er is een wederzijdse relatie; het is in ieder geval niet dat de goedhartige consumenten neder dalen om de lieve producenten ('kapitalisten') te willen helpen door hun goederen te kopen...
Het punt van 'onderwijs' en 'gezondheidszorg' is ook kort; natuurlijk creëert dat ook welvaart en in de mate dat de overheid daarin geld uitgeeft, hanteert ze een kromme rol van 'kapitalist'.


het volgende punt dat hij stelt, is het volgende:
Kapitalistische libertairen weigeren te erkennen dat er ook van kapitaal dwang kan uitgaan. Want wat ben je met een teoretische vrijheid als je ze door een gebrek aan middelen niet in de praktijk kan brengen? En wat is je vrijheid waard als een groot bedrijf met veel middelen 132 advokaten tegen je aan kan smijten om je klein bedrijfje te nekken of je te onteigenen?
(even ter zijde: de persoon in kwestie noemt zich een 'autonoom libertair', wat niet meer is dan het woord libertair (terug)kapen om het woordje te kunnen gebruiken om een welvaartstaat (met nadruk op 'persoonlijke vrijheid') te beargumenteren. Dat is natuurlijk - welke definitie je ook hanteert van libertair - een verkrachting van het woord. Het is het zoveelste woordje/kleedje voor welvaartstaatvoorstander. 'Er is maar echte vrijheid, als er middelen genomen worden van sommigen en aan mensen die 'arm' zijn gegeven.' Die redenering is niet nieuw en er is dan ook geen enkele noodzaak om een nieuwe term te hanteren daarvoor.)

Zijn punt is het al (oh zo vaak) gehoorde en al even vaak beantwoorde argument van 'ook het kapitaal heeft macht'. In de eerste plaats is 'het kapitaal' natuurlijk een compleet onterecht aggregaat. 'Het kapitaal' is een fictie; wat je wel hebt, is een heel systeem van mensen/ondernemingen/bedrijven die trachten te produceren - al dan niet geholpen door de staat, waar 'libertairen' ook tegen zijn natuurlijk. Het begrip 'kapitaal' kan je hanteren, maar dat betekent niets; er is niet zoiets als het universele, algemene monster met macht genaamd 'kapitaal'. Natuurlijk wil ik daarmee niet ontkennen dat er soms een bepaalde vorm van 'macht' uit kan gaan van je baas (maar ook vice versa), maar zolang deze 'macht' binnen de eisen van het recht blijft, is daar geen politiek probleem. Zolang de werkgever je niet dwingt om een bepaald contract te ondertekenen, of op een andere manier fysieke en agressieve dwang uitoefent is daar, alweer, geen politiek probleem. Indien hij echter alludeert op de 'macht' van werkgever versus werknemer - en die is er ongeveer wel - heeft hij het echter over het feit dat mensen recht hebben op hun middelen en dat kan gebruiken, omdat de andere bijvoorbeeld een deel van de ander zijn middelen begeert, kortom: er iets van wenst.

Natuurlijk valt er iets te zeggen dat ook staten zo gedeaggreerd moet worden - er is niet 1 'staat' in de wereld, maar er zijn in de wereld effectief maar ongeveer 200 staten - hoeveel verschillende ondernemingen zijn er?

Alweer: er kan een bepaalde druk uitgaan van bepaalde kapitalisten, maar zolang deze binnen het recht blijft, is er geen politiek probleem. En indien je dit een probleem vindt, is er een duidelijk argument voor meer vrijheid, meer mogelijkheden om zelf kapitalist/zelfstandige te worden, in plaats van minder.

Ook interessant is het zoveelste argument van 'wat ben je met theoretische vrijheid als je die niet in de praktijk kan omzetten'. Ja, dat is eigenlijk een punt over de fysieke capaciteit van iemand; iemand die lam is, is misschien (zelf) niet zoveel met 'de vrijheid te kunnen lopen', maar in elk geval profiteert hij er wel van dat anderen de vrijheid hebben te lopen. Zelfs als jij heel arm bent, dan zou je er nog van profiteren als er een algemeen systeem van handelingsvrijheid (binnen je eigen eigendom) hebt, want anderen kunnen zich dan verbeteren en zouden ze misschien meer middelen hebben om jou te helpen. Verder is het voor mij duidelijk: wie anderen kan bestelen/beroven, heeft de intelligentie en de kracht om te werken - er is dus geen enkel excuus om dit niet te doen. Ja, soms kan dat al eens aan een lager loon zijn, maar alweer: er is niet zoiets als een 'recht op middelen' door het feit dat anderen rijk zijn. Het zou nogal raar zijn dat door het feit dat we meer kunnen bereiken door samen te werken met anderen, dat daar ineens uit zou volgen dat we ook nog eens gedwongen mogen worden om anderen te helpen die niet mee doen aan deze sociale coöperatie. Indien iedereen autarkisch zou leven, zouden we allemaal gigantisch veel armer zijn. Door sociale coöperatie, worden alle participanten rijker. Maar waarom zou ineens uit het feit dat sommigen rijker worden door sociale coöperatie, er ineens een recht ontstaan om dwang uit te oefenen om middelen van anderen te verwerven?

Het laatste punt is mij deels niet geheel duidelijk en deels gebaseerd op een (doelbewuste?) misinterpretatie van het libertarisme. In het eerste geval is het mij niet duidelijk hoe je door '132' advocaten een klein bedrijfje zou kunnen 'nekken'. Ofwel heeft het bedrijf iets verkeerd gedaan, en dan is het toch normaal dat het vervolgd wordt? Ofwel heeft het bedrijf niets verkeerd gedaan en dan is er iets mis met het juridisch systeem - in ieder geval: onlibertarisch - dat het bedrijf genekt kan worden. Hoe kan dit dan een 'verwijt' zijn tegen het libertarisme?

(Bemerk de systematische onduidelijkheid; ja, er zijn allemaal problemen/allemaal mogelijke hypotethische situaties waarbij we heel oppervlakkige woorden gebruiken, gecombineerd met andere oppervlakkige woorden en daarmee hebben we iets 'bewezen'; maar als je tracht te onderzoeken wat er juist bedoelt wordt, is het toch allemaal niet zo eenvoudig.)

Het laatste punt is dat hij aanhaalt dat je blijkbaar 'onteigent' kan worden door advocaten; het is nogal duidelijk dat libertariërs heel duidelijk tegen het concept 'onteigenen' zijn - zie vooral de reactie van de libertariërs op de zaak Kelo vs New London - dus ik snap niet goed hoe de mogelijkheid van onteigening gebruikt kan worden tegen libertariërs, tenzij misschien uit onbegrip of vanuit een poging deze filosofie werkelijk zwart te maken, zonder substantiële argumenten te gebruiken.

De volgende discussie was een reactie van hem op een post van mij. Ik irriteer me al langer aan de redenering 'als we niet herverdelen naar arme mensen, gaan ze chaos veroorzaken tegen de rijken ('revolutie!') en daarom moeten we herverdelen'.

mijn post was:
Vind je niet dat de redenering 'als we niet sociaal corrigeren, gaan de armen een onstabiele samenleving veroorzaken' getuigen van een elitaire, denigrerende visie? Alsof armen niet in staat zijn om te werken om zichzelf te verrijken; neen, ze gaan chaos en wanorde veroorzaken, als we ze geen gooddies uit de overheid geven. Dat is je redenering; ik ga echter niet akkoord met die denigrerende vooronderstelling.
zijn antwoord is, natuurlijk, heel hard te verwachten:
Ooit al eens de straat opgeweest in een derdewereldstad? De armen werken zich daar hun ganse leven krom om de eindjes aan elkaar te knopen zonder dat ze er rijker van worden. De rijken zitten er te profiteren van de rest van de bevolking. De enige manier waarop de arme jongeren er zich aan de armoede kunnen ontworstelen is door bij de plaatselijke mafia te gaan. Is het dan te verwonderen dat de kriminaliteit er zo hoog is en een mensenleven er niks waard is?
het punt is dat, om dit punt relevant te maken, dat hij wilt aantonen dat de 'derdewereldstad' op ene of andere vorm (op systematische of overwegende wijze) 'liberaal' of 'libertariër' te noemen zijn. Maar als je de (beperkte en toch wel te bekritiseren) lijst van economic freedom van heritage foundation neemt, zie je dat de armste landen ('derdewereld landen') systematisch de landen zijn met de laagste (economische) vrijheid. (Hiermee wil ik liberalisme/libertarisme niet herleiden tot economische vrijheid, maar zijn punt is hier wel dat hij hier een economisch punt maakt, dus antwoord ik daar op economische termen op.)

dus ik zou al die punten willen en kunnen erkennen, zonder dat daaruit ook mara enige vorm van relevantie zou volgen voor de filosofie van het 'libertarisme'. Neen; het is niet te verwonderen dat daar veel criminaliteit is - vooral arm die van arm pikt - en dat is net het probleem en het gebrek aan libertarisme. In tegenstelling tot de aloude sneren, is 'libertarisme' niet de afwezigheid van regels, maar het (absoluut) respect voor eigendoms en vrijwillige interactieregels. Het is ook intrigerend dat er tegelijkertijd wordt verweten dat het libertarisme zo'n groot respect heeft voor die regels - die moeten toch genuanceerd worden?????? - en dat er tegelijkertijd omgevingen met weinig (economische) vrijheid, veel (privaat) geweld, etc. aangehaald worden als voordelen van het 'ongelijk' van het libertarisme dat de principes van vrijheid, eigendom en vrijwillige interactie en als rechtvaardigheidstheorie onzin zijn (maar dat is toch net het probleem daar en dat vinden ze (blijkbaar) ook onrechtvaardig) en dat de economische welvaartsgevolgen ook onzin zijn (maar het is er arm en juist die principes ontbreken). Compleet inconsequent - maar waarom zou men zich daarmee bezig houden, natuurlijk?













Geen opmerkingen: