woensdag 14 juli 2010

De trolleycase

Het probleem van de trolleycase is er een voor libertarische natuurrechtsdenkers. Enerzijds; als je het spoor verandert, dan offer je in een redelijk duidelijke manier iemand zijn leven op om iemand te redden, wat misschien niet per se moreel aantrekkelijk lijkt, maar wel moreel te verdedigen valt. Langs de andere kant zou je kunnen zeggen; indien je werkelijk gelooft in de morele relevantie van natuurrechten, dan is dit ook moord, ongeacht de gevolgen dat dit heeft.

Een oplossing die ik zou suggereren - consistent, in mijn ogen, met een natuurrechtelijk kader - is om situaties minder abstract te maken dan normaal het geval is. De traditionele libertarische benadering is dat elke handeling op zichzelf staat; er is geen groots overkoepelend iets. En er zit daar iets in en is een relevante kritiek op visies op de samenleving die het bekijken als 1 groot aggregaat en derhalve dat het beheerd moet worden door een overheid.

Maar men hoeft niet zover te gaan; je zou - denk ik - kunnen zeggen dat het trolleygeval zodanig is dat zowel 'de switch veranderen' als 'de switch niet veranderen' een relevante handeling is in betekenisvolle wijze. Indien je het zo zou bekijken; dan zou je kunnen zeggen het wel degelijk een of/of case is en dat je het gaat over de keuze tussen 1 of 5 dode mensen. (Er vanuitgaande dat geen van de personen moreel relevant is, i.e. jouw dochter of iets van dergelijke aard.)

Het probleem langs de andere kant zou dan zijn dat mensen in bepaalde noodgevallen een morele claim hebben op mensen om hen te helpen, zoals het riviergeval (waarbij iemand verdrinkt). Misschien is dat niet zo slecht; historisch is het echter zo - voor goede redenen - dat er geen juridische plicht was om zulke mensen in nood te helpen.

In het algemeen denk ik dat de niet zo duidelijke intuïtie dat morele verplichtingen - hoe belangrijk ook - niet behoren afgedwongen te worden (of bestraft te worden, indien men faalt) door een juridisch systeem.

Geen opmerkingen: