Onlangs had ik bijvoorbeeld een discussie over 'media' en de 'manipulatie' die daaruit volgt. Er is natuurlijk iets te zeggen dat bepaalde vormen van reclame fraude genoemd kan worden. Maar dat betekent niet dat er iets is met 'reclame' om mensen te overtuigen per se. Een van de redenen die geopperd werd, was dat men niet coca cola adverteert voor de smaak, maar voor het 'imago' - maar ik zie niet zo'n gigantisch probleem dat mensen cola niet kopen voor de smaak, maar voor het 'imago'. Het lijkt mij dat mensen die tegen dit soort van reclame en aankopen zijn, tegen het feit zijn dat een product gekocht kan worden dan de reden die zij aan het product toeschrijven waarvoor het gekocht zou moeten worden. Cola = drank, dus mag enkel gekocht worden om de dorst te lessen en indien dat het gekocht wordt voor een andere reden (of dat er een grotere prijs betaald wordt voor een andere reden), is dat slecht en behoort de reclame van coca cola (om het te adverteren op een andere manier dan om je dorst te lessen), verboden te worden.
Dit en andere soorten voorbeelden waar mensen worden 'overtuigd' en daardoor niet meer 'vrij' zijn om beslissingen te nemen, worden aangehaald als argument tegen een systeem van vrijheid. Enkele zaken kunnen hier op gezegd worden. Ten eerste betekent vrijheid (in de betekenis dat 'wij' het gebruiken in ieder geval) dat je een keuze maakt met jouw gerechtvaardigde eigendom in de afwezigheid van dwang van andere rationele wezens (mensen). Mensen overtuigen om bepaalde beslissingen te maken - door bijvoorbeeld reclametechnieken - is niet die mensen 'onvrij' maken. Het is exact wat het is: mensen trachten te beïnvloeden. Geen enkele liberaal zal ontkennen dat dit bestaat - maar er wordt altijd gesmeten met het mensbeeld dat wij zouden denken dat mensen altijd perfect geïnformeerd zouden zijn en dat daaruit onze filosofie volgt - maar vraagt zich wel af in welke mate dit negatief of zelfs maar relevant is. Mensen beïnvloeden elkaar op zoveel verschillende wijzen; bepaalde mensen proberen mensen te overtuigen om zaken te doen ('te kopen') waardoor zij er ook beter vanuit komen. Is dit zo'n gigantisch probleem?
Laten we niet vergeten dat een persoon overtuigen betekent dat, eens je hem overtuigt bent, zijn ex ante nut wel degelijk 'gemaximaliseerd' wordt door over te gaan tot de aankoop. Het is dus ook niet dat er iemand 'verloren' heeft aan de zaak: mensen hebben hun eigendom gebruikt om anderen te overtuigen. Anderen zijn overtuigd en wensen nu op hun manier hun eigendom te gebruiken - waar is de grote fundamentele zaak? Alweer: ik ben me er bewust van dat er allerlei technieken gebruikt worden om mensen te overtuigen om handelingen te begaan, die ze in afwezigheid daarvan niet zouden hebben begaan maar dat is altijd zo. Alles wat u en ik doen op een dag, zal een bepaald effect hebben op andere mensen waardoor ze bepaalde dingen doen die ze anders niet gedann zouden hebben. De kwestie van 'reclame' is een kwestie van gradatie; waar zij blijkbaar allerlei problemen mee hebben.
Alweer: er valt iets te zeggen dat bepaalde (theoretisch mogelijke) technieken niet behoren te mogen. Ik denk maar aan het sturen van bepaalde soorten golven die onze hersenen binnenkruipen en beïnvloeden zonder dat we daar echt een goed besef van hebben of daar iets tegen kunnen doen. Maar de meeste reclame is niet van die soort. Coca cola reclameborden zie je op veel verschillende plaatsen en op tv ook regelmatig wel eens, maar dat is toch iets essentieel anders - me dunkt.
Ik snap ergens wel het verzet tegen een systeem dat niet echt beantwoordt aan het typisch rationalisme - 'coca cola promoot zichzelf niet met redelijke argumenten waarom het lekker is, maar met een soort van imago dat je er bij koopt' - maar dat betekent neit dat dit zo problematisch is. Een alternatieve hypothese voor het succes van coca cola zou, bijvoorbeeld, zijn dat het simpelweg een superieur product is (mede door de reclame!) dan zijn concurrenten - behalve dan pepsi in de USA, natuurlijk... Wat er vergeten wordt, is dat er inderdaad niet alleen de smaak wordt gekocht, maar dat je het hele package krijgt (om dezelfde reden drinken anderen principieel geen cola - dat is iets dat, me dunkt, ook wel eens vergeten wordt).
Het uiteindelijke punt lijkt me dat er diverse evaluaties zijn van bepaalde zaken. Er is misschien iets intellectueel estethisch 'mis' met coca cola - in die zin dat het geen filosofische discussie is met een ideaal van redelijke argumenten - maar de vraag is of dat daarom per se verkeerd is. Ik zie niet echt dat grote probleem.
Voor alle duidelijkheid; het gaat hier over reclame-technieken as such om mensen te overtuigen - 'manipuleren' als je het zo wilt noemen. Dat is voor mij categorisch anders dan dwang om mensen in een bepaalde staat van eenvoudiger te manipuleren krijgen. Net zoals dat coca cola zich propagandeert als 'lekker', propaganderen tegenstanders van coca cola het als bucht. Met beide zaken heb ik geen problemen. Propaganda/reclame is voor mij een fundamenteel probleem als de methoden - fysieke dwang - een onderdeel is van het proces. Iemand opsluiten in een kelder en dan trachten te beïnvloeden, is daar een onderdeel van. Maar met het principe van reclame; neen, daar zie ik het grote, fundamentele probleem niet van.
Dit en andere soorten voorbeelden waar mensen worden 'overtuigd' en daardoor niet meer 'vrij' zijn om beslissingen te nemen, worden aangehaald als argument tegen een systeem van vrijheid. Enkele zaken kunnen hier op gezegd worden. Ten eerste betekent vrijheid (in de betekenis dat 'wij' het gebruiken in ieder geval) dat je een keuze maakt met jouw gerechtvaardigde eigendom in de afwezigheid van dwang van andere rationele wezens (mensen). Mensen overtuigen om bepaalde beslissingen te maken - door bijvoorbeeld reclametechnieken - is niet die mensen 'onvrij' maken. Het is exact wat het is: mensen trachten te beïnvloeden. Geen enkele liberaal zal ontkennen dat dit bestaat - maar er wordt altijd gesmeten met het mensbeeld dat wij zouden denken dat mensen altijd perfect geïnformeerd zouden zijn en dat daaruit onze filosofie volgt - maar vraagt zich wel af in welke mate dit negatief of zelfs maar relevant is. Mensen beïnvloeden elkaar op zoveel verschillende wijzen; bepaalde mensen proberen mensen te overtuigen om zaken te doen ('te kopen') waardoor zij er ook beter vanuit komen. Is dit zo'n gigantisch probleem?
Laten we niet vergeten dat een persoon overtuigen betekent dat, eens je hem overtuigt bent, zijn ex ante nut wel degelijk 'gemaximaliseerd' wordt door over te gaan tot de aankoop. Het is dus ook niet dat er iemand 'verloren' heeft aan de zaak: mensen hebben hun eigendom gebruikt om anderen te overtuigen. Anderen zijn overtuigd en wensen nu op hun manier hun eigendom te gebruiken - waar is de grote fundamentele zaak? Alweer: ik ben me er bewust van dat er allerlei technieken gebruikt worden om mensen te overtuigen om handelingen te begaan, die ze in afwezigheid daarvan niet zouden hebben begaan maar dat is altijd zo. Alles wat u en ik doen op een dag, zal een bepaald effect hebben op andere mensen waardoor ze bepaalde dingen doen die ze anders niet gedann zouden hebben. De kwestie van 'reclame' is een kwestie van gradatie; waar zij blijkbaar allerlei problemen mee hebben.
Alweer: er valt iets te zeggen dat bepaalde (theoretisch mogelijke) technieken niet behoren te mogen. Ik denk maar aan het sturen van bepaalde soorten golven die onze hersenen binnenkruipen en beïnvloeden zonder dat we daar echt een goed besef van hebben of daar iets tegen kunnen doen. Maar de meeste reclame is niet van die soort. Coca cola reclameborden zie je op veel verschillende plaatsen en op tv ook regelmatig wel eens, maar dat is toch iets essentieel anders - me dunkt.
Ik snap ergens wel het verzet tegen een systeem dat niet echt beantwoordt aan het typisch rationalisme - 'coca cola promoot zichzelf niet met redelijke argumenten waarom het lekker is, maar met een soort van imago dat je er bij koopt' - maar dat betekent neit dat dit zo problematisch is. Een alternatieve hypothese voor het succes van coca cola zou, bijvoorbeeld, zijn dat het simpelweg een superieur product is (mede door de reclame!) dan zijn concurrenten - behalve dan pepsi in de USA, natuurlijk... Wat er vergeten wordt, is dat er inderdaad niet alleen de smaak wordt gekocht, maar dat je het hele package krijgt (om dezelfde reden drinken anderen principieel geen cola - dat is iets dat, me dunkt, ook wel eens vergeten wordt).
Het uiteindelijke punt lijkt me dat er diverse evaluaties zijn van bepaalde zaken. Er is misschien iets intellectueel estethisch 'mis' met coca cola - in die zin dat het geen filosofische discussie is met een ideaal van redelijke argumenten - maar de vraag is of dat daarom per se verkeerd is. Ik zie niet echt dat grote probleem.
Voor alle duidelijkheid; het gaat hier over reclame-technieken as such om mensen te overtuigen - 'manipuleren' als je het zo wilt noemen. Dat is voor mij categorisch anders dan dwang om mensen in een bepaalde staat van eenvoudiger te manipuleren krijgen. Net zoals dat coca cola zich propagandeert als 'lekker', propaganderen tegenstanders van coca cola het als bucht. Met beide zaken heb ik geen problemen. Propaganda/reclame is voor mij een fundamenteel probleem als de methoden - fysieke dwang - een onderdeel is van het proces. Iemand opsluiten in een kelder en dan trachten te beïnvloeden, is daar een onderdeel van. Maar met het principe van reclame; neen, daar zie ik het grote, fundamentele probleem niet van.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten