zondag 28 maart 2010

Oskar Lange en zijn theorie

"The term'k ben er onlangs in geslaagd om mijn handen te krijgen op het boekje 'On the Economic Theory of Socialism', het boekje waarin Oskar Lange zijn antwoord formuleert op de uitdaging van Mises in het bekende Economisch Calculatiedebat.

Ik zie, op basis van de literatuur van Lange, geen reden om anders te denken dan dat de Oostenrijkers het calculatiedebat gewonnen hebben, maar ik zie wel redenen om de tekst van Lange (en de anderen in het boekje) nauwkeuriger te bestuderen dan dat er doorgaans, in de Austro-libertarische beweging, gebeurd.

Ik zal me hier beperken tot uitsluitend het deel van Lange zelf. Er is een inleiding van Lippincott, en een deel van een zekere Taylor. Die komen misschien in een latere post aan bod, maar hier hebben we het dus over Lange zelf.
(...) the "terms on which alternatives are offered" are determined ultimately by the technical possibilities of transformation of one commodity into another, i.e., by the production functions. (pg. 61)
Het hele punt van Mises is echter dat dit niet zo is - en het ook niet kan zijn. Lange construeert goed het punt van het gehele debat; namelijk dat economische calculatie niet nodig is indien alle goederen perfect homogeen zijn (je kan maar 1 ding ermee produceren) of perfect heterogeen (met alles kan je alles maken; dan moet je gewoon je kapitaalhoeveelheid maximaliseren en dan kijken naar de preferenties van consumenten; dan kan je het allemaal centraliseren en gewoon de preferenties van consumenten laten uitspelen). Dat is echter niet het geval; kapitaal is relatief heterogeen, maar niet compleet. Bepaalde kapitaalzaken zijn technologisch beter dan anderen en dergelijke. Het punt is echter dat in de absentie van een kapitaalmarkt er geen waardeoordelen kunnen zijn over kapitaalgoederen. Het is dus nadrukkelijk geen 'technische mogelijkheid' qua probleem, maar effectief een waardeoordeel dat onmogelijk is.

Het punt van Lange is gefocused opdat Mises 2 verschillende 'betekenissen' van een prijs zou vergissen. Enerzijds 'price in the narrow sense, the money for which a material thing, a service, or a privilege can be obtained' en anderzijds 'price in the wider sense of the terms on which alternatives are offered to us'. Alleen dit tweede is 'indispensable to solving the problem of allocation of resources'.

Het lange argument gaat dan als volgt:

"Professor Mises seems to have confused prices in the narrower sense, i.e., the exchange ratios of commodities on a market, with prices in the wider sense of 'terms on which alternatives are offered.' As, in consequence of public ownership of the means of production, there is in a socialist economy no market on which capital goods are exchanged, there are obviously no prices of capital goods in the sense of exchange ratios on a market. And, hence, Professor Mises argues, there is no 'index of alternatives' available in the sphere of capital goods."
(terzijde: tot hiertoe geeft hij het Mises argument goed weer, imo.)
"But this conclusion is based on a confusion of 'price' in the narrower sense with 'price' in the wider sense of an index of alternatives. It is only in the latter sense that 'prices' are indispensiable for the allocation of resources, and on the basis of the technical possibilies of transformation of one commodity into another they are also given in a socialist economy."
Het probleem, volgens Lange, zoals ik het zie is dat, volgens hem, Mises niet doorheeft dat eender welke vorm van prijzen kan dienen en dit dus niet zozeer veroorzaakt moet worden door middel van waardeoordelen in een systeem van eigendom. De 'prijzen' in een socialistische economie kunnen dan voortkomen uit de 'technical possibilities'. Maar het hele punt van Mises was effectief dat de socialistische economie effectief toegang kan en mag hebben tot de technische mogelijkheden, maar dat ze geen waardeoordelen kan hebben in de kapitaalmarkt. Lange zijn 'oplossing' is simpelweg het probleem wegdefiniëren.

Opvallend is trouwens hoe Lange inderdaad geschoold is in de neo-klassieke benadering (zoals een competitieve markt definiëren als een markt met zoveel aanbieders dat niemand invloed kan hebben op de prijs.)







Geen opmerkingen: