zondag 10 januari 2010

Het pluralisme van het begrip 'liberalisme'

Het begrip 'liberalisme' is een begrip dat voor verschillende filosofische opinies gebruikt wordt. Zowel wat iemand als een Nussbaum of een Rawls zegt als een Rothbard of een Nozick wordt omschreven als 'liberalisme' - of kan in ieder geval als dusdanig omschreven worden. Maar is er iets dat kan begrepen worden als een 'common ground'?

Een eerste evidente mogelijkheid is de visie over geweld. Maar Rawls en Rothbard hebben daar duidelijk totaal verschillende visies over. Rothbard zijn complete rechtsfilosofische visie is gebouwd rond geweld en welke plaats dat heeft in een samenleving, terwijl Rawls daar nauwelijks tot niet over praat; bij hem gaat het over de 'basisstructuren' (instituties) in een samenleving. De focus van hun onderzoek lag anders, de conclusies zijn anders, de methode is anders en de institutionele gevolgen zijn anders. Dus daarover kan het al niet gaan.

Een mogelijkheid die ik waardevol acht is de gedachte dat liberalisme - iets dat iedereen die onder de liberale filosofie valt - een filosofie is die tracht om na te denken over een samenleving waar iedereen zijn eigen invulling kan geven op het goede leven. Dit zou dan in tegenstelling staan tot andere filosofische visies die wel een bepaalde invulling geven aan het goede leven.

In ieder geval is er een redelijke mogelijkheid om te beargumenteren dat binnen het liberalisme dit een centraal punt is. In alles wat ik heb gelezen, is er een dominante tendens aanwezig van deze onderliggende stroming. Rawls over zijn basisgoederen, Nozick over hoe jet met anderen moet omgaan, Sen over capabilities, Popper over social-engineering, ...

Wat denkt u?

Geen opmerkingen: